Туберкулез ауруы туралы м?лімет

Микобактериялар ұғымы. Туберкулез қоздырғышы

• Микобактериялар –қышқылға төзімді бактериялар, грам он таяқшалар.
• Микобактериялардың құрамында 70-80% майлы қышқылдар бар.
• Цил-Нилсен бояу әдісі арқылы анықтайды.
• Осы тұқымдасқа туберкулез және алапес қоздырғыштары жатады.

Туберкулез қоздырғышы. 1882ж Р. Кох туберкулез қоздырғышын ашқан. Туберкулез ауруы көп таралған. БДҰ болжамы бойынша алдынғы 10 жылдарында туберкулезді 90 млн жұқтырады, 30 млн адам өледі. Қазақстан туберкулез ауруы таралуы бойынша, барлық ТМД елдерінің ішінде бірінші орында тұр.

Микобактериялар систематикасы.

• Тұқымдасы- Mycobacteriaseae
• Түысы – Mycobacterium
• Түрлері – M.tuberculosis, M. bovis, M. africanum, M. avium, M. leprae.

• M. hominis, bovis, avium, africanum — сәл иелген таяқшалар, спора, капсула тузбейді, қозғалмайды.
• Орталарға талапшыл – картоп, глицерин, сарыуызды талап етеді, баяу өседі 30-45 тәулік.
• Элективты орталар — Левенштейн –Йенсен ортасы, Бучин ортасы, Петраняни ортасы.
• Тығыз орталарда –R пішінді колониялар тузеді – ірі, әжімделген, сары түсті, құрғақ.

Туберкулез қоздырғышының биохимиялық қасиеттері

1. Ферментативтік қасиеттері тұрақты емес, диагностика үшін манызы жоқ.
2. Эндотоксин түзеді – туберкулин деп аталады, осы токсинді Кох ашқан.
3. Фтиоидты, микол қашқылдары адам тіндерін бұзады, балауыз, корд-фактор токсигендік қабілеті бар.
4. Корд-фактор микобактерияларды фагоцитоздан қорғайды. Аяқталмаған фагоцитоз байқалады.

• Инфекция көзі ауру адам, жануарлар.
• Жұғу жолдары – экзогенді (ауа тамшы, ауа шан), тұрмыстық қарым қатынас, алиментарлы, жынысты жолмен, эндогенді – қан және лимфа арқылы.
• Туберкулез – созылмалы қалғымалы инфекция. Туберкулездің біріншілік және екіншілік түрлері болады.

Патогенезі. Қоздырғыш тыныс жолдары, шырышты қабықшалар және терідегі жаралар арқылы енеді.
Бірінші ошағы — өкпе немесе ішек жолдарының лимфа бездері. Осы жерде гранулематозды қабыну пайда болады, туберкула деген томпешік пайда болады. Төмпешік эпителоидты, лимфоидты, плазматикалық жазушалардан, макрофагтардан, алып көпядролы Лангханс жазушалырынан тұрады және ортасында некроз байқалады. Осы гранулеманы — Гон ошағы деп атайды.

• Гранулема, лимфоангит, лимфоаденит бүл біріншілік туберкулезды ошақ пневмонияға акеледі.
• Осы ошақтан қоздырғыш гематогенды және лимфогенды жолмен басқа мүшелерге тарайды.
• Егер иммунитет жоғары болса- гранулема дәнекер капсуласына оралады, осы ошақта туберкулез таяқшасы анабиозға ұшырайды, сақталады.
• Алиментарлы жолмен жұққанда туберкулез таяқшасы ішек лимфа бездерін зақымдайды.

Клинкалық көрніс бойынша басты 3 түрі бар:

1. Балалардың және жасөспіпмдердің бірінші (алғашқы) туберкулездік интоксикациясы
2. Тыныс органдарының туберкулезі
3. Жүйелермен органдардың туберкулезі

• Бактериоскопиялық әдіс – Цил- Нилсен бойынша бояйды.
• Бактериологиялық әдіс – Левенштейн –Йенсен ортасында өсіреді, таза дақылды бөліп алады, биосынама жүргізеді M. hominis, bovis түрлерін ажыратады.
• Туберкулез таяқшасын зертелетін затта көбейту үшін флотация жүргізеді( қышқыл қосады және сілтілі).

Ниацин сынамасы. Ниацинды барлық микобактериялар тузеді және рибонуклеатидке айналдыратын фермент тузеді, бірақ туберкулез таяқшасы осы ферментті тузбейді. Туберкулез таяқшасы ниацин қөрек ортасында жинақтайды. Сондықтан ортада ниацин анықтау керек. Қөрек ортанын устінен 4%спирт және 10 % цианоген бромид қосамыз, ортада ниацин болса сары түс пайда болады.

Аллергиялық әдіс. Манту сынамасы – вакцинаны еккенде, бір ай дан кейін жүргізеді. Тері астына туберкулин егеді, 42 сағ. кейін инфилтратты өлшейді. Осы сынама вакцинаның әсерінен түзелетін иммунитетті теқсереді.
Экспресс-әдіс –Прайс микродақылдар әдісі.

Туберкулездің микробиологиялық диагноз қою тәсілдері.

Зерттеу заттары: қақырық, зәр, нәжіс, қан сарсуы т.б.

• микроскопиялық (қарапайым, люминисценттік)
• микробиологиялық (таза дақыл бөліп алу)
• биологиялық
• серологиялық (сирек қолданылады)
• аллергологиялық ( Манту, Пирке сынақтары)

Экспресс (шұғыл) диагностика — ИФР (РИФ).ПТР (ПЦР)

Емдеу

• Емдеу – туберкулезға қарсы антибиотиктерді қолданады.
• Алдын алу – БЦЖ вакцинасы –тірі әлсіреген бактериялардын турады.
• Туберкулез кезінде стерилды емес иммунитет пайда болады, яғни қоздырғыш ағзада болғанда ғана тузеледі.

Ұқсас материалдарды қарай кетіңіз:

Достарыңмен әлеуметтік желіде бөліс

Медик+ админ! Сайт бойынша жауапты адам.

Сайт бойынша іздеу

Ең үздік материалдар

Туберкулез туралы слайд (презентация) 14 беттен тұрады. Туберкулез туралы негізгі мәлімет берлген. Тақырып бойынша талдау жасалынған. Туберкулез ауадағы, пациентпен жиі контактімен жұқтыру әсіресе ықтималдығы беру бағыты. Органның әлсіз қорғаныс күштерінің Туберкулез сезімтал адамдар (немесе ВИЧ СПИД-оң, мысалы, жас балалар, қарт адамдар, науқастар). Өңделмеген болса, туберкулезге қарсы ауыр зардаптарға әкелуі мүмкін. Балалар, ауру әдетте бастапқы кешенін (қалыпты аурудың ауырлық нысаны) түрінде кездеседі. Дұрыс, толық бала толық жұқтыру айығуға болады емдеу кезде өткізді. Алайда, рецидив әсіресе бұл жолы нашар жалпы денсаулық сақтау және иммунитеттің кезінде, бірнеше жылдан кейін мүмкін, және. Бастапқы кешені туралы қосымша ақпарат алу үшін, педиатр хабарласыңыз.

Сіз қандай әрекет жасай аласыз.
Слайд (презентация) — да Туберкулезбен күресу жолында қандай әрекеттер жасауға болатыны сипатталады. Сіз Туберкулезге шалдыққанмын деп ойласаңыз, дәрігермен кеңесіңіз. Бір қабылдау жетіспейтін емес, белгіленген дәрі алыңыз. Дәрі үзіліс кезінде немесе тым ерте олардың күшін жою туберкулез дамуы мүмкін. Жақсы желдетілетін демалуға жеткілікті уақыт беріңіз. Азық-жеткілікті калория болуы және ішімдік ішуге болмайды С дәруменінің көп болуы тиіс. Темекіні тастағысы. Тұрақты жаттығулар алыңыз. Ауру туралы, сіздермен тығыз байланыста Сіздің отбасы мүшелері мен адамдарды айтып, сондай-ақ дәрігерге оларды ынталандыру.

Дәрігерден қандай көмек ала аласыз.
Сіздің дәрігер туберкулезінің диагноз (мысалы, кеуде рентген, тері сынау және қақырық) растау үшін сараптама тағайындай алады. Пациент жұқтыру көзі болып табылады, ал дәрігер диагноз расталған жағдайда, уақытта науқасты оқшаулау асқынулардың аурудың алдын алу және емдеу үшін емделуші hospitalizes, сондай-ақ. Тағайындалған туберкулезге қарсы препараттар алты айға күнделікті қабылдануы тиіс.

Алдын-алу шаралары
Туу кезінде БЦЖ егу (БЦЖ). Вакцинаның қосымша доза 12 немесе 16 жасында енгізуге болады. Белсенді туберкулезбен ауыратын тығыз байланыста болып ересек иммундау.

Туберкулез (лат. Tuberculum) — Микобактерия кешені (М. туберкулез және басқа да тығыз байланысты түрлерін) туберкулез, немесе басқаша Кох жабысып топтан микобактериялардың түрлі түрлерімен туындаған адамдар мен жануарлардың жұқпалы аурудың әлемде кең тараған [1] [2]. Туберкулез әдетте кейде басқа мүшелері мен жүйелерін қозғайтын, өкпе әсер етеді. Mycobacterium туберкулез микобактериясын аурумен инфекция симптомсыз кейін, жасырын нысаны (tubinfitsirovannost) Көп жағдайларда [3]. Науқас, әңгіме жөтел мен түшкіру кезінде ауа-сілекей жолымен берілетін, бірақ жасырын инфекцияның шамамен бір он жағдайлар болып, соңында, белсенді болып нысаны. Өкпе туберкулез классикалық белгілері — кейде hemoptysis, одан кейінгі кезеңде пайда, қызба, әлсіздік, түнгі терлеу және салмағын жоғалту айтарлықтай ұзақ жөтел,.

Туберкулез — ежелгі жұқпалы аурулардың бірі. Роберт Кох 1882 жылы туберкулез қоздырғышын ашты және бұл жұқпалы ауру екенін дәлелдеді. XX ғасырға дейін туберкулез іс жүзінде емделмейтін болған. Туберкулез әлемдегі ең көп таралған инфекциялардың бірі. Микроскоп астындағы туберкулез микробы қатты ұлғайған кезде кішкентай таяқша тәріздес болып көрінеді, сондықтан туберкулез таяқшасы деп аталды.

Туберкулез дегеніміз не?

Туберкулез — бұл өкпе және лимфа түйіндерде ерекше қабыну өзгерістерінің пайда болуымен сипатталатын жұқпалы ауру. Туберкулез — бұл тек өкпе ауруы ғана емес, сонымен қатар адамның барлық ағзаларының — сүйектердің, бүйректердің, мидың және ми қабықтарының, терінің, көздің және басқа ағзалардың да зақымдануы. Алайда өкпе туберкулезі жиі кездеседі.

Жұқтырудың негізгі көзі — туберкулездің ашық түрімен ауыратын, яғни сыртқы ортаға микобактерияны бөлетін адам.

Туберкулез қалайша тарайды?

Туберкулез адамнан адамға ауамен таралады. Жөтелгенде, түшкіргенде немесе қырғанда өкпе туберкулезі бар адамдар ауаға туберкулез бактерияларын жаяды. Жұқтыру үшін адамға осындай бактериялардың аз ғана мөлшерін дем алуы жеткілікті. Туберкулез қоздырғышының сыртқы ортада ұзақ уақыт сақталу қабілеті бар, мысалы, микобактериялар тозаңданған, көгерген үй-жайларда адам үшін қауіпті болып қала отырып, жылдар бойы өмір сүруге қабілетті. Науқас адам жөтелгенде қақырықпен бірге, түшкіру, сөйлеген кезде қоршаған ортаға 2-6 м радиуста ауада таралатын миллиондаған микобактерияларды бөледі, олар еденге, заттарға шаңмен бірге тұнады және көптеген жылдар бойы өміршең болып қалуы мүмкін.

Туберкулез ауруына тек адамдар ғана емес, сонымен қатар малдар да шалдығады: сиыр, ешкі, бұғы, түйелер. Ауру жануардың сүті, немесе еті адам үшін жұқтыру көзі болуы мүмкін.

Науқас өмір сүретін жерде санитариялық жағдайлар мен сақтық шараларын сақтау өте маңызды.

Егер өкпе туберкулезімен ауыратын науқас барлық гигиеналық талаптарды сақтаса, онда ол айналадағыларға қауіпсіз. Өкпе туберкулезі тұқым қуаламайды. Туберкулез ауруымен ауыратын ата-аналардың балалары сау болып туады. Алайда, барлық сақтық шараларын сақтамаған жағдайда бала туберкулезді жұқтырып, ауырып қалуы мүмкін.

Туберкулез микобактериялары адам ағзасына түскен кезде ауру жұқтырылады, бірақ туберкулез ауруының дамуы әр жағдайда болмайды. Өкпе туберкулезінің ауруы иммунитет төмендеген, жеткіліксіз тамақтану, қанағаттанарлықсыз санитариялық-гигиеналық жағдайларда орын алады. Негізінен иммунитеті нашар жас балалар, жыныстық жетілу кезеңіндегі жасөспірімдер және иммунитеті төмен қарт адамдар ауырады.

Туберкулез ауруына ықпал ететін факторлар

1. Толыққанды тамақтанудың болмауы.

2. Туберкулезбен ауыратындармен тығыз, ұзақ қарым-қатынас жасау (кішкентай балаларға қысқа мерзімді қарым-қатынастың өзі жеткілікті).

6. Ілеспе аурулардың болуы (диабет, асқазан жарасы, өкпенің созылмалы аурулары).

1. Ұзақтығы екі аптадан асатын жөтел

2. Шаршау және әлсіздік

3. Дене салмағының төмендеуі

4. Температураның ұзақ көтерілуі

5. Түнде тершеңдік

6. Кеуде қуысындағы ауырсыну

Туберкулезді қалай анықтауға болады?

1. Тері туберкулин сынамасы (Манту) адамның жұқтырғанын көрсетеді.

2. Рентгенологиялық тексеру (флюорография) өкпенің зақымданғанын көрсетеді.

3. Қақырықты зерттеу жөтел кезінде бөлінетін микробтардың бар-жоғын анықтайды.

Туберкулездің алдын алу шаралары

1. Салауатты өмір салты. Бұл мақсатқа жету үшін ең жақсы жолы — күн тәртібін құру және ағзаны шынықтыру.

2. Таза ауада серуендеу, күн және су процедуралары, дене шынықтырумен айналысу, демалыс пен еңбек жүктемесінің дұрыс үйлесімі, толыққанды, дәрумендерге бай тамақтану, жеткілікті және уақтылы ұйқы, яғни дұрыс гигиеналық тәртіп адам ағзасының нығаюына ықпал етеді және оны туберкулез ауруынан қорғайды.

3. Жыл мезгіліне қарамастан, таза ауада мүмкіндігінше көбірек болу қажет, өйткені таза ауа ағзаға жақсы әсер етеді және шынығудың тамаша жолы болып табылады.

4. Жеке гигиена ережелерін сақтау: жуу құралдарын және ағынды суды пайдалана отырып, қолды, ыдыстарды жуу, тұрғын үй-жайларды ылғалды жинау және желдету, ет пен сүтті міндетті термалық өңдеу, жеке гигиеналық құралдар мен ыдыстарды пайдалану, су процедуралары — сүртіну, құю, душ.

5. Жөтел этикетін сақтау

6. Гигиеналық тәртіптің маңызды бөлімі дұрыс тамақтану болып табылады. Адам тәбетінің жоғарылауына ықпал ететін және ағзамен жақсы сіңіретін түрлі тағамдарды жеу керек. Тағам құрамына ақуыздар, майлар мен көмірсулардан басқа, міндетті түрде витаминдер мен минералды тұздар кіруі тиіс. Ақуыздар ет, сүт, сүзбе, жұмыртқада болады; көмірсулар — қант, нан, картоп, жармада. Витаминдер мен минералды тұздар негізінен жаңа піскен көкөністер мен жемістерде болады.

7. Туған кезде БЦЖ-мен міндетті түрде вакцинациялау және 6-7 жаста қайтавакцинациялау.

8. Туберкулезді дер кезінде диагностикалау.